Xin chào các bạn, tôi là Bác sĩ Chuyên khoa II Hạ Hồng Cường, chuyên gia Nam khoa. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một chủ đề quan trọng mà nhiều người còn chưa thực sự hiểu rõ: Phát ban toàn thân – Triệu chứng của giang mai giai đoạn 2. Đây là một giai đoạn bệnh có thể lây lan mạnh và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
Giang mai giai đoạn 2 là gì?
Giang mai là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, cụ thể là xoắn khuẩn Treponema pallidum, và thường lây truyền qua quan hệ tình dục. Bệnh khởi phát với những vết loét nhỏ, không đau ở bộ phận sinh dục, trực tràng hoặc miệng, sau đó lây lan khi có sự tiếp xúc với da hoặc màng nhầy bị tổn thương.
Bệnh giang mai thường trải qua bốn giai đoạn. Giai đoạn 1 (giang mai nguyên phát) là khi xuất hiện một hoặc nhiều vết loét ban đầu. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn 2 (giang mai thứ phát). Nếu vẫn tiếp tục không điều trị, bệnh có thể tiến triển đến giai đoạn tiềm ẩn và cuối cùng là giai đoạn 3 (giang mai thứ phát muộn) – giai đoạn nguy hiểm nhất, khi bệnh có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho nhiều cơ quan trong cơ thể, dẫn đến mất trí nhớ, tê liệt hoặc thậm chí tử vong.
May mắn thay, giang mai giai đoạn 2 vẫn có thể chữa khỏi hoàn toàn bằng thuốc. Điều quan trọng là cần được chẩn đoán và điều trị sớm để ngăn chặn bệnh chuyển sang giai đoạn 3, khi việc điều trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Dấu hiệu nhận biết giang mai giai đoạn 2
Giang mai nguyên phát thường biểu hiện bằng một vết loét (còn gọi là “săng”) xuất hiện khoảng 3 tuần (có thể sớm nhất 10 ngày hoặc muộn nhất 90 ngày) sau khi nhiễm bệnh. Vết săng này nhỏ, chắc, tròn và không gây đau, thường ở vị trí nhiễm trùng ban đầu như miệng, hậu môn hoặc bộ phận sinh dục. Nhiều khi người bệnh không hề nhận ra sự xuất hiện của nó.
Nếu không được điều trị, vết săng sẽ tự lành trong khoảng một tháng hoặc lâu hơn. Tuy nhiên, nếu bạn không được điều trị kịp thời ở giai đoạn này, vi khuẩn sẽ đi vào máu và bệnh sẽ chuyển sang giang mai giai đoạn 2 (giang mai thứ phát).
Các triệu chứng của giang mai giai đoạn 2 thường xuất hiện từ 2 đến 8 tuần sau khi nhiễm bệnh nguyên phát. Dấu hiệu đặc trưng nhất là phát ban trên da nhưng không gây ngứa.
- Đặc điểm phát ban: Thường là các mảng da có vảy, nhưng đôi khi cũng có thể nhẵn mịn. Phát ban có thể chỉ giới hạn ở một vùng da hoặc lan rộng ra nhiều nơi trên cơ thể, và hình dạng của các nốt ban cũng không đồng nhất.
- Vị trí phổ biến: Những đốm sần sùi, màu nâu đỏ thường xuất hiện ở lòng bàn tay và lòng bàn chân – đây là một dấu hiệu rất đặc trưng của giang mai giai đoạn 2.
Ngoài phát ban, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng toàn thân khác như:
- Viêm họng
- Sốt
- Sưng đau hạch bạch huyết
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Đau cơ
- Các mảng giống như mụn cóc xung quanh nếp gấp da hoặc bộ phận sinh dục
- Ăn không ngon
- Đau khớp
Đôi khi, giang mai giai đoạn 2 có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng nào cả, mà chỉ tình cờ được phát hiện khi xét nghiệm máu. Trường hợp này được gọi là “giang mai kín”.
Chẩn đoán giang mai giai đoạn 2 như thế nào?
Để chẩn đoán giang mai giai đoạn 2, bác sĩ sẽ dựa vào việc thăm khám lâm sàng và khai thác tiền sử bệnh của bạn.
- Soi kính hiển vi trường tối: Nếu bạn có các vết loét trên da, bác sĩ có thể lấy mẫu bệnh phẩm từ vết loét để soi dưới kính hiển vi. Kỹ thuật soi kính hiển vi trường tối có thể giúp phát hiện trực tiếp xoắn khuẩn giang mai.
- Xét nghiệm máu RPR: Đây là một xét nghiệm máu phổ biến, đáng tin cậy và chi phí thấp để sàng lọc giang mai. Khi nhiễm bệnh, cơ thể sẽ tạo ra các kháng thể chống lại vi khuẩn. Nếu xét nghiệm RPR cho thấy sự hiện diện của các kháng thể này, chứng tỏ bạn đã nhiễm giang mai.
- Xét nghiệm RPR đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Giang mai có thể lây truyền từ mẹ sang con qua nhau thai, gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc sự phát triển của thai nhi nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Biến chứng nguy hiểm của giang mai giai đoạn 2 nếu không điều trị
Nếu không được điều trị, giang mai giai đoạn 2 sẽ tiếp tục tiến triển sang các giai đoạn sau. Có thể mất 10 đến 20 năm để bệnh đến giai đoạn tồi tệ nhất. Cuối cùng, giang mai không được điều trị có thể gây ra những tổn thương nặng nề cho:
- Não
- Mắt
- Tim
- Thần kinh
- Xương khớp
- Gan
Điều này có thể dẫn đến các biến chứng vĩnh viễn như: tê liệt, mù lòa, mất trí nhớ, mất hoàn toàn cảm giác trên cơ thể, hoặc thậm chí là tử vong.
Đối với phụ nữ mang thai, giang mai không được điều trị có thể dẫn đến thai chết lưu hoặc thai chậm phát triển.
Ngoài ra, một điều cần lưu ý là ngay cả khi đang điều trị giang mai, bạn vẫn có nguy cơ gặp phản ứng Jarisch-Herxheimer trong vòng 24 giờ sau liều thuốc đầu tiên. Đây là phản ứng của cơ thể khi các xoắn khuẩn giang mai bị tiêu diệt và giải phóng độc tố, gây ra các triệu chứng như: ớn lạnh, phát ban, sốt, tim đập nhanh, thở nhanh, đau đầu, đau cơ, đau khớp và buồn nôn. Hầu hết các trường hợp phản ứng này ở mức độ nhẹ và tự khỏi, chỉ một số ít có thể nghiêm trọng và cần nhập viện để can thiệp y tế kịp thời.
Một điểm quan trọng khác là, vết thương do giang mai sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm HIV cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Vì vậy, nếu được chẩn đoán mắc giang mai giai đoạn 2, bạn cũng nên được khuyến khích thực hiện xét nghiệm HIV và các bệnh lý tình dục nghi ngờ khác.
Cách phòng ngừa giang mai giai đoạn 2
Cách tốt nhất để ngăn ngừa giang mai giai đoạn 2 là điều trị triệt để ngay từ giang mai giai đoạn 1, trước khi bệnh có cơ hội phát triển.
Điều cốt lõi là bạn cần chủ động ngăn ngừa bệnh giang mai ngay từ đầu bằng cách thực hành tình dục an toàn:
- Sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên.
- Hạn chế số lượng bạn tình.
- Thường xuyên chủ động đi kiểm tra sức khỏe tình dục, bao gồm xét nghiệm giang mai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, đặc biệt nếu bạn có quan hệ tình dục không an toàn hoặc với nhiều đối tác.
Kết Luận
Giang mai giai đoạn 2 hoàn toàn có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm. Nếu không điều trị, người bệnh có nguy cơ tiến triển đến giai đoạn 3 của bệnh, kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm cả tổn thương não và nguy cơ tử vong. Vì vậy, bất cứ khi nào có nghi ngờ, hãy đi khám và xét nghiệm để được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt, bảo vệ sức khỏe cho chính mình cũng như những người xung quanh bạn nhé!