Mụn rộp sinh dục (Herpes) là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất – nhưng rất nhiều người nhiễm bệnh mà không có triệu chứng rõ ràng. Vậy làm sao để phát hiện và chẩn đoán chính xác?
Mụn rộp sinh dục do đâu mà có?
Thủ phạm chính gây ra bệnh là virus Herpes simplex (HSV), gồm hai loại:
-
HSV-2: Gây mụn rộp sinh dục chủ yếu.
-
HSV-1: Thường gây lở môi, nhưng cũng có thể gây mụn rộp ở vùng sinh dục nếu lây qua đường miệng-sinh dục.
Virus lây lan mạnh khi tiếp xúc với vết loét, nhưng ngay cả khi không có triệu chứng, người nhiễm vẫn có thể lây cho bạn tình.
Khi nào nên xét nghiệm Herpes?
Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm HSV thường được thực hiện khi:
-
Người bệnh có vết loét ở miệng hoặc bộ phận sinh dục.
-
Phụ nữ mang thai nghi nhiễm HSV hoặc có bạn tình bị nhiễm.
-
Trẻ sơ sinh có mẹ mắc Herpes, để kiểm tra nguy cơ lây truyền.
-
Người bệnh có triệu chứng thần kinh nghi ngờ viêm màng não, viêm não do Herpes.
Ai nên làm xét nghiệm virus Herpes?
Xét nghiệm nên thực hiện khi:
-
Xuất hiện mụn nước, loét, ngứa, đau rát ở vùng kín hoặc miệng.
-
Có bạn tình đã nhiễm Herpes.
-
Phụ nữ mang thai hoặc đang chuẩn bị mang thai.
-
Nam giới quan hệ đồng giới, hoặc có nhiều bạn tình.
-
Có dấu hiệu của bệnh lây qua đường tình dục khác.
Lưu ý: Dù bạn không có triệu chứng, nhưng nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy chủ động trao đổi với bác sĩ để được tư vấn xét nghiệm phù hợp.
Vì sao CDC không khuyến cáo xét nghiệm Herpes đại trà?
Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) không khuyến nghị xét nghiệm Herpes ở người không có triệu chứng, vì:
-
Nhiều người dương tính nhưng không có biểu hiện bệnh → khó kiểm soát lây nhiễm.
-
Kết quả dương tính giả có thể gây hoang mang, ảnh hưởng tâm lý.
-
Phát hiện Herpes không đồng nghĩa với thay đổi hành vi tình dục (như kiêng quan hệ hay dùng bao cao su).
Tuy nhiên, nếu bạn có nguy cơ cao hoặc lo lắng, vẫn có thể trao đổi riêng với bác sĩ để được chỉ định xét nghiệm phù hợp.
Các phương pháp xét nghiệm Herpes hiện nay
Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction)
-
Phát hiện DNA virus HSV trong mẫu bệnh phẩm (dịch từ vết loét, nước tiểu…).
-
Cho kết quả chính xác, nhanh chóng, kể cả khi chưa có triệu chứng rõ.
Nuôi cấy virus từ vết loét
-
Lấy tế bào từ vết thương để kiểm tra HSV.
-
Nhược điểm: Dễ cho kết quả âm tính giả nếu vết loét đã khô hoặc quá nhẹ.
Xét nghiệm máu – tìm kháng thể HSV
-
Phát hiện kháng thể do hệ miễn dịch tạo ra khi nhiễm Herpes.
-
Có thể phân biệt HSV-1 và HSV-2.
-
Không xác định được thời điểm nhiễm bệnh và có thể mất vài tuần mới cho kết quả chính xác.
Với phương pháp miễn dịch huỳnh quang, mẫu bệnh phẩm được nhỏ thuốc nhuộm đặc biệt – nếu có virus, dưới kính hiển vi sẽ phát sáng giúp xác định rõ sự hiện diện của HSV.
Lời khuyên từ Bác sĩ CKII Hạ Hồng Cường:
“Rất nhiều bệnh nhân đến khám với kết quả dương tính Herpes mà không hề biết mình đã nhiễm từ bao giờ. Điều quan trọng là đừng quá lo lắng, hãy chủ động xét nghiệm khi nghi ngờ hoặc có yếu tố nguy cơ – vì Herpes có thể kiểm soát tốt bằng thuốc nếu phát hiện sớm.”